Het is weer tijd voor onze Niet goed geld terug-actie. In februari kozen we een jeugdboek, het prachtige Bestemming Onbekend van Paul Mosier, maar na lang beraad zijn Caroline, Hubert en Maritza het ook eens geworden over welke roman we absoluut elke volwassene aanraden. Het is Wie het mooist valt geworden, de debuutroman van de Kroatisch-Amerikaanse schrijfster Sara Nović.
Wie het mooist valt
Zagreb, 1991. De tienjarige Ana Jurić leidt een zorgeloos bestaan. Maar wanneer in Joegoslavië de oorlog uitbreekt wordt 
haar idyllische jeugd ruw verstoord. Het dagelijks leven wordt opeens gekenmerkt door voedselrantsoenen, luchtaanvallen en mitrailleurgeweld. Buren beginnen elkaar te wantrouwen en Ana’s gevoel van veiligheid brokkelt langzaam af. Wanneer ze er plotseling alleen voor komt te staan, moet Ana haar weg zien te vinden in een gevaarlijke wereld.
New York, 2001. Ana studeert en woont in Manhattan. Hoewel ze getracht heeft het verleden achter zich te laten, kan ze niet aan haar oorlogsherinneringen ontsnappen – ze heeft geheimen die ze zelfs voor haar geliefden verzwijgt. Achtervolgd door de gebeurtenissen die haar familie voor altijd hebben veranderd, besluit ze na tien jaar naar Kroatië terug te keren, in de hoop vrede te sluiten met de plek die ze ooit thuis noemde.
Wie het mooist valt is een briljante, met veel vaart geschreven debuutroman die belicht hoe oorlog een levensloop kan bepalen.
Caroline, Hubert en Maritza
Caroline las Wie het mooist valt in september, net na verschijning, en was meteen verkocht. Het is dan ook niet gek dat dit debuut een plek in haar top 3 van 2017 veroverde. Het is indringend, ontroerend en prachtig geschreven, een roman die het verdient om omarmd te worden. Ze had nog nooit een boek over de oorlog in het Voormalig Joegoslavië gelezen dat haar zo raakte én tegelijkertijd veel leerde.
Hubert haalde de volgende boodschap uit Wie het mooist valt: “De hoofdpersoon in het boek zegt”:
“De gedachten van volwassenen over hoe en waarom mensen onder zulke omstandigheden in een land bleven, vond ik nog het moeilijkst te verdragen”
“Ik denk mede daarom dat dit boek geschreven is en het heeft me – denk ik – de juiste inzichten opgeleverd over oorlog en specifiek die in het Voormalig Joegoslavië.”
Ook Maritza is enthousiast. Ze was al in het bezit van de Engelse editie, maar toen de Nederlandse vertaling verscheen heeft ze die meteen aan haar moeder cadeau gedaan.
Gezien Maritza’s achtergrond (Bosnisch-Kroatische vader, familie die in de jaren negentig Bosnië moest ontvluchten), heeft ze altijd al een fascinatie gehad voor boeken – en dan voornamelijk literatuur – over het Voormalig Joegoslavië en voor schrijvers uit die regio. Niet elk boek is even goed, en ze heeft gemerkt dat sommige romans over zo’n verschrikkelijke gebeurtenis als een oorlog en bijbehorende thema’s als vluchten, soms ook te sentimenteel kunnen worden. Gelukkig is dit niet het geval in Wie het mooist valt. Nović heeft een indrukwekkend debuut geschreven, dat haarfijn laat zien hoe ingewikkeld en schrijnend de ‘burgeroorlog’ in het Voormalig Joegoslavië was. Burgeroorlog tussen aanhalingstekens, omdat ook deze benaming gevoelig ligt bij veel mensen uit deze regio, en het
niet bij één oorlog bleef. Met een pakje sigaretten gaf je als burger al aan wat en wie je was.
Tegelijkertijd is Wie het mooist valt een universele roman over oorlog, in het reine komen met (jeugd)trauma’s en volwassen worden. Pluspunt aan het boek is dat ook Maritza nieuwe dingen leerde: zo blijkt het populaire oplosdrankje Cedevita (ga een Kroatische/Bosnische supermarkt in en je ziet het in de schappen staan) in de jaren negentig door de overheid te zijn ontwikkeld om ondervoeding bij kinderen – zo goed mogelijk – tegen te gaan.
Media
Overigens zijn wij niet de enigen die enthousiast zijn, Wie het mooist valt is ook goed besproken in de media. Zo kroonde Jeroen Vullings het in Vrij Nederland tot boek van de maand en ook The Guardian schreef een mooie recensie.
Kortom, als u het nog niet heeft gedaan, lees dan Wie het mooist valt en laat u meeslepen door het indringende verhaal van hoofdpersonage Ana.
